Ks. prof. Heller doktorem h. c.

Tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu nadano ks. prof. Hellerowi na podstawie formalnej decyzji, jaką podjął senat tej uczelni 30 czerwca 2010 r. „Decyzja ta jest wyrazem najwyższego uznania dla dokonań badawczych i pracy Księdza Profesora dla dobra polskiej nauki” – wyjaśnił w swoim przemówieniu prof. Grzegorz Skrzypczak, rektor tej uczelni przypominając o tym, że dorobek naukowy prof. Hellera obejmuje ponad 900 pozycji naukowych.

W uroczystości nadania tej najwyższej godności akademickiej wzięli udział m.in. metropolita poznański Stanisław Gądecki, biskup pomocniczy archidiecezji poznańskiej Zdzisław Fortuniak, członkowie senatu Uniwersytetu Przyrodniczego, przedstawiciele władz innych uczelni oraz władz państwowych, rodzina i przyjaciele ks. prof. Hellera.

Podczas uroczystości prof. Grzegorz Skrzypczak przypomniał też, że w tym roku przypada 110. rocznica założenia przez hrabiego Augusta Cieszkowskiego, patrona Uniwersytetu Przyrodniczego, Wyższej Szkoły Rolniczej w Żabikowie, z której się ta uczelnia wywodzi.

Tym samym, jak zauważył rektor, włączenie ks. prof. Hellera do grona najwybitniejszych postaci związanych z tą uczelnią „podkreśla swoisty splot dziejów, w którym historia zatacza koło, od filozofii czynu Augusta Cieszkowskiego, po filozofię przyrody ks. prof. Michała Hellera”.

„Przyznanie tytułu osobie, która scala wszystkie nauki przyrodnicze za pomocą filozofii, w tym przypadku nurtu nauk najbliższemu filozofii przyrody, nabiera więc szczególnego znaczenia” – zauważył prof. Grzegorz Skrzypczak. Przyznał też, iż warto przy okazji tej uroczystości zadać podstawowe pytania: wiara i nauka − czy to dwa przeciwstawne światy czy światy komplementarne; czy nauka, rozum jest wrogiem czy też sprzymierzeńcem wiary?

„Wiara może być odpowiedzią na pytanie o sens istnienia. Nauka zaś służy wyjaśnianiu funkcjonowania świata. Jednak zarówno nauka, jaki wiara dążą do ulepszania świata” – tłumaczył prof. Skrzypczak przypominając, że właśnie za „przerzucanie mostów między wiarą a nauką ks. prof. Heller został w 2008 r. uhonorowany Nagrodą Templetona, jedną z najbardziej prestiżowych nagród świata.

„Cieszymy się, że do grona osób szczególnie związanych z naszą uczelnią dołącza dziś człowiek tak wielkiego formatu, który potrafi łączyć różne nurty nauki wytwarzając między nimi język porozumienia” – przyznał rektor Uniwersytetu Przyrodniczego.

W wygłoszonej laudacji promotor nadania tytułu doktora honoris causa prof. Stanisław Kozłowski zauważył, że ks. prof. Michał Heller to znakomity, oryginalny i nowatorski w swych pomysłach filozof, wspaniały nauczyciel oraz człowiek wielkiego ducha, umysłu i serca.

„Swoją pracą stawia pytania: czym jest wszechświat, czym jest życie, czym jest czas i jak uchwycić przemijanie?” – przypomniał prof. Kozłowski. Dodał też, że ks. prof. Heller jest wzorem uczonego współpracującego z przedstawicielami nauki z całego świata, czego dowodem są jego wspólne publikacje z wieloma znakomitościami. „Przez pryzmat publikacji można nazwać ks. prof. Hellera tytanem pracy” – stwierdził promotor.

Jako wyraz wdzięczności za nadanie godności doktora honoris causa, ks. prof. Heller, jak sam przyznał, zadedykował władzom Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu wygłoszony podczas uroczystości wykład „Wszechświat – środowisko życia”.

Ks. prof. Michał Heller urodził się w 1936 r. w Tarnowie. W 1953 r. wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie. W 1959 r. uzyskał stopień magistra teologii na KUL. W 1960 r. rozpoczął studia z filozofii przyrody na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej na tej samej uczelni, które ukończył w 1965 r.

Wkrótce po tym został mianowany prefektem i wykładowcą filozofii przyrody w Wyższym Seminarium Duchownym w Tarnowie. Jednocześnie przygotowywał rozprawę doktorską z kosmologii relatywistycznej. Tytuł doktora uzyskał na macierzystej uczelni w Lublinie w 1966 r. Habilitował sie trzy lata później. W 1985 r. uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego PAT w Krakowie, a w 1990 r. tytuł profesora zwyczajnego.

Ks. prof. Heller stworzył Krakowską Grupę Kosmologiczną, w której pracach udział brało wielu młodych fizyków i astronomów. W ostatnich latach jest coraz mocniej związany z warszawskimi matematykami. Od 1981 r. jest członkiem stowarzyszonym Watykańskiego Obserwatorium Astronomicznego w Castel Gandolfo, a w 1991 r. został wybrany członkiem zwyczajnym Papieskiej Akademii Nauk w Rzymie. Jest laureatem wielu prestiżowych nagród i wyróżnień, przede wszystkim Nagrody Templetona (2008 r.), zwanej powszechnie „teologicznym Noblem” przyznawanej za szczególne zasługi w łączeniu religii z nauką.