Zaczęło się w "Walterze"

W Radomiu kolegium ukarało 212 osób, sądy 259 osób, na jeszcze szerszą skalę uczestników protestu represjonowano karnymi zwolnieniami z pracy (objęły one co najmniej 939 osób, najwięcej z „Waltera”). 25 czerwca 1976 r. kraj ogarnęła fala strajków protestacyjnych, oprócz wydarzeń w Radomiu do protestów doszło m.in. w Ursusie, Płocku, Warszawie, Łodzi, Elblągu, Gdańsku, Grudziądzu, Poznaniu, Pruszczu Gdańskim, Radomsku, Starachowicach, Szczecinie i Wrocławiu. Historycy szacują, ze w różnego rodzaju akcjach protestacyjnych wzięło wówczas 70-80 tysięcy ludzi w co najmniej 90 zakładach pracy na terenie 24 województw.

Wobec tak gwałtownych protestów władze już 25 czerwca 1976 r. postanowiły wycofać się z podwyżki cen, o czym społeczeństwu zakomunikował premier Piotr Jaroszewicz w przemówieniu transmitowanym przez radio i telewizję. W następnych dniach w miastach całej Polski odbyły się manifestacje, na których potępiano „warchołów” z Radomia i Ursusa. W Ostrowcu Świętokrzyskim taką manifestację zorganizowano na ówczesnym Placu Wolności (Rynku) w dniu 28 czerwca 1976 r., gdzie ”ponad 15 tys. pracowników zakładów i instytucji naszego miasta, w tym 4 tys. hutników – zgromadziło się, aby dać wyraz pełnemu zaufaniu i poparciu dla polityki partii i państwa, zdecydowanej woli spokojnej i wytężonej pracy” („Walczymy o Stal” nr 26 (1277) z 16 lipca 1976 r.).

Robotnicze protesty w czerwcu 1976 roku rozpoczęły proces przemian w Polsce i całej środkowo-wschodniej Europie. Skala represji wywołała odruch solidarności, wiele środowisk i osób starało się udzielić pomocy prześladowanym, wśród nich harcerze z warszawskiej „Czarnej Jedynki” - jednej z niewielu drużyn, w której kultywowano tradycyjny model wychowania harcerskiego. Za datę powstania jawnej opozycji w Polsce należy uznać dzień 23 września 1976 r., kiedy to grupa 14 osób, m.in. Jerzy Andrzejewski, Stanisław Barańczak, Jacek Kuroń, Edward Lipiński, Jan Józef Lipski, Antoni Macierewicz, Piotr Naimski i ks. Jan Zieja, powołała do życia Komitet Obrony Robotników. Podstawowym zadaniem w pierwszym okresie działalności KOR było udzielanie pomocy materialnej represjonowanym i ich rodzinom oraz zapewnienie adwokatów dla sądzonych uczestników robotniczych protestów. 25 marca 1977 r. powołano Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela, jego rzecznikami byli Andrzej Czuma i Leszek Moczulski, organem prasowym była „Opinia”.

Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim przygotowało ekspozycję we współpracy z Oddziałem IPN w Lublinie, Delegaturą IPN w Radomiu oraz z Urzędem Miejskim w Radomiu i Urzędem Miasta w Ostrowcu Świętokrzyskim. Patronat honorowy objęli starosta ostrowiecki Zbigniew Duda, prezydenta Radomia Radosław Witkowski i prezydent Ostrowca Świętokrzyskiego Jarosław Górczyński.

Ostrowczanie i goście odwiedzający miasto, w terminie do 31 sierpnia br., na ostrowieckim Rynku mogą zapoznać się z wystawą Czerwiec 76. Zaczęło się w „Walterze”.