Terytorialsi rosną w siłę

Ks. Tomasz Lis: Czy nie brakuje chętnych do służby w wojskach terytorialnych?

Ppłk Artur Barański: Wprost przeciwnie. Chętnych do służby w wojskach obrony terytorialnej jest dużo ze względu na ograniczoną dostępność dla chętnych do służby w zawodowych jednostkach Wojska Polskiego oraz widoczną w społeczeństwie poprawę świadomości udziału obywateli w systemie obronności państwa, uświadomienie zagrożeń wynikających z sytuacji za wschodnią granicą Polski, w tym wydarzeń związanych z wojną w Gruzji, aneksją Krymu i prowadzeniem działań tzw. hybrydowych na wschodniej Ukrainie.

Czy na terenie Podkarpacia i Świętokrzyskiego powstanie docelowo dużo jednostek WOT?

Na terenie województwa podkarpackiego już powstała 3 Podkarpacka Brygada Obrony Terytorialnej z siedzibą w Rzeszowie. Swoje pododdziały (bataliony) brygada posiada w Rzeszowie, Nisku, Dębicy, Jarosławiu i Sanoku. Brygada powstała w ramach planu rozwoju Wojsk Obrony Terytorialnej, który zakłada powstanie 17 brygad na terenie całego kraju w ramach czterech etapów. Brygada podkarpacka formowana jest od 2016 roku. Brygada Świętokrzyska (10 Świętokrzyska Brygada Obrony Terytorialnej) będzie formowana w ramach etapu trzeciego, którego rozpoczęcie planowane jest na początku 2018 roku.

Jaką siłę będą stanowiły te wojska w całym systemie obronności kraju?

Obok Wojsk Lądowych, Sił Powietrznych, Marynarki Wojennej i Wojsk Specjalnych Wojska Obrony Terytorialnej są piątym rodzajem Sił Zbrojnych Rzeczpospolitej Polskiej. Docelowo liczyć będą ponad 50 tys. żołnierzy i będą najliczniejszym rodzajem sił zbrojnych.

Jakie są zasady rekrutacji do terytorialsów?

Służba w WOT polega na zasadzie dobrowolnego przystąpienia i jest praktycznie dla każdego. Chętny kandydat powinien zgłosić się do Wojskowej Komendy Uzupełnień stosownie do miejsca zamieszkania i złożyć wniosek wraz z wymaganymi dokumentami. Zostanie skierowany do pracowni psychologicznej na wstępne badanie. To wszystko, jeśli chodzi o formalności. Istnieją tylko dwa ograniczenia co do wstąpienia do służby - nie przyjmiemy osoby karanej i istnieje limit wiekowy: trzeba mieć ukończone 18 lat oraz nie więcej niż 55 dla stanowisk szeregowych i nie więcej niż 63 dla podoficerów i oficerów. Szczegółowe dane na temat zasad przyjęcia do służby posiadają wszystkie WKU na terenie kraju.

Jak przebiega szkolenie?

Szkolenie żołnierzy jest kilkuetapowe. Kandydaci, którzy nie składali wcześniej przysięgi wojskowej, czyli nie byli w wojsku, odbywają najpierw szkolenie podstawowe. Jest to 16 dni nieprzerwanego szkolenia w koszarach. Jest ono zakończone egzaminem, na który składa się pętla taktyczna. Kończy się ono złożeniem przysięgi wojskowej. Szkolenie wyrównawcze, 8-dniowe, odbywane także w koszarach, obejmuje tych kandydatów, którzy już kiedyś odbywali służbę wojskową i złożyli wojskową przysięgę. Jest to dla nich szkolenie wyrównujące. Szkolenie rotacyjne obejmuje wszystkich żołnierzy, trwa 36 dni w roku, zgodnie z zapisami ustawy. Żołnierz odbywa je w koszarach przynajmniej 2 dni w każdym miesiącu. Raz w roku jest zobowiązany uczestniczyć w 14-dniowym szkoleniu zgrywającym.

Czy dużo osób po pierwszych szkoleniach mówi: dziękuję, to nie dla mnie?

Do służby w naszej brygadzie do dzisiaj zgłosiło się ponad 3100 żołnierzy. Około 60 z nich złożyło wypowiedzenia. Tak wiec około 2 proc. kandydatów rezygnuje ze służby. Z naszych obserwacji wynika, iż istnieją trzy główne powody: stan zdrowia - intensywność szkolenia powoduje odnowienie się przebytych urazów i kontuzji, drugi to przejście do służby zawodowej i trzeci to sprawy osobiste, najczęściej określane jako znalezienie pracy poza granicami kraju.

Czy w szeregi terytorialsów wstępuje dużo kobiet?

W podkarpackiej brygadzie służy 370 kobiet, czyli na dziś około 10 proc. stanu osobowego, co również pokrywa się z liczbą kobiet służących w innych rodzajach wojsk.

Kto będzie stanowił kadrę w tej grupie wojsk?

Kadra, czyli żołnierze zawodowi stanowią około 12 proc. stanu osobowego brygady. Są to dowódcy poszczególnych szczebli, dowództwa i instruktorzy oraz personel zabezpieczający codzienne szkolenie i funkcjonowanie. Nabór na stanowiska żołnierzy zawodowych realizowany jest dla chętnych do pracy w WOT z innych rodzajów wojsk, głownie wojsk operacyjnych.

Jakie zadania staną przed tym rodzajem sił zbrojnych?

Wojska Obrony Terytorialnej to przede wszystkim formacja służąca pomocą lokalnym społecznościom. W czasie pokoju głównym zadaniem będzie szkolenie, ale również pełna gotowość do zwalczania i reagowania na wszelkie skutki klęsk żywiołowych. W czasie wojny głównym zadaniem jest działanie w SRO (stałych rejonach odpowiedzialności). Dla konkretnej brygady to teren województwa.