Dziś wspomnienie św. Jana Pawła II - dlaczego wyznaczono tak nietypową datę wspomnienia?

Zmarły 2 kwietnia 2005 pierwszy w dziejach papież-Polak jest jednym z najszybciej wyniesionych na ołtarze wyznawców w czasach nowożytnych. Błogosławionym ogłosił go 1 maja 2011 papież Benedykt XVI, a 27 kwietnia br. kanonizował go pierwszy Biskup Rzymu z Argentyny i Ameryki Łacińskiej – Franciszek.

W czasie beatyfikacji bezpośredni następca papieża Wojtyły, który już w półtora miesiąca po śmierci swego poprzednika zezwolił, aby rozpocząć jego proces beatyfikacyjny, zapowiedział, że nowy błogosławiony będzie odbierał kult publiczny 22 października, czyli we wspomnienie rozpoczęcia jego pontyfikatu w 1978 r.

"Mocą naszej władzy apostolskiej zezwalamy, aby Czcigodnemu Słudze Bożemu, Janowi Pawłowi II, papieżowi przysługiwał tytuł błogosławionego i aby można było obchodzić jego święto w miejscach i w sposób ustanowiony przez prawo co roku 22 października" – powiedział Benedykt XVI, wygłaszając formułę beatyfikacyjną w Niedzielę Miłosierdzia Bożego 1 maja 2011.

Wiadomość ta zaskoczyła nieco wiele osób, gdyż w Kościele katolickim, zwłaszcza po Soborze Watykańskim II, obowiązuje zasada, że wspomnienie liturgiczne osoby wynoszonej na ołtarze jest zwykle dzień jej śmierci, czyli jej narodziny dla nieba. Nie jest to jednak reguła bezwyjątkowa i w pewnych ważnych wypadkach papież może uznać, że dzień śmierci nie jest najlepszym rozwiązaniem i wówczas wyznacza inny termin. Najczęściej chodzi o to, że danym dniu jest już wspomnienie liturgiczne innego ważnego świętego lub święto i aby nie dochodziło do nakładania się na siebie różnych istotnych rocznic czy wspomnień, wyznacza inny termin, ale w takiej czy innej formie związany z daną osobą.

Gdy na przykład św. Jan Paweł II ogłaszał 3 września 2000 na Placu św. Piotra pięciu nowych błogosławionych, w tym dwóch papieży: Piusa IX i Jana XXIII, postanowił, że wspomnieniem liturgicznym tego drugiego będzie 11 października, chociaż zmarł on 3 czerwca 1963. Ale w tym dniu Kościół wspomina pierwszych rodzimych męczenników z Czarnej Afryki – św. Karola Lwangę i jego 11 towarzyszy z Ugandy, toteż aby niknąć swego rodzaju „konkurencji” wśród świętych i nie stawiać wiernych przed dylematem, komu dać pierwszeństwo, papież Wojtyła postanowił, że Jan XXIII będzie odtąd wspominany 11 października – w dniu rozpoczęcia Soboru Watykańskiego II, który zwołał i którego pierwszej sesji przewodniczył właśnie papież Giuseppe Roncalli.

Drugi beatyfikowany wówczas Biskup Rzymu – Pius IX (1843-78) jest wspominany w dniu swych narodzin dla nieba, czyli 7 lutego.

W wypadku Jana Pawła II, który zmarł 2 kwietnia 2005, w wigilię ustanowionej przez siebie w całym Kościele Niedzieli Miłosierdzia, Benedykt XVI przypomniał, że bardzo często jest to czas Wielkiego Postu, nierzadko Wielkiego Tygodnia, co nie sprzyja uroczystej i radosnej atmosferze, w jakiej wspominano by tego papieża. Wybrał więc inne ważne wydarzenie, związane z jego postacią, a mianowicie dzień rozpoczęcia jego pontyfikatu w 1978.

Liczba świętych i błogosławionych Kościoła katolickiego wynosi ok. 10 tysięcy i nie da się przeznaczyć dla każdej z tych osób oddzielnego dnia w roku. W dodatku niektóre dni z góry są „zajęte” przez inne ważne wydarzenia, np. Boże Narodzenie, Nowy Rok, Wielkanoc (uroczystość ruchoma, ale w tym dniu nie można obchodzić innych świąt czy wspomnień liturgicznych), Wszystkich Świętych (wtedy teoretycznie każdy może obchodzić swe imieniny, po raz drugi lub kolejny) itd.