Rozmowa z abp Zygmuntem Zimowskim

Przedstawiciele Papieskiej Rady do Spraw Duszpasterstwa Służby Zdrowia uczestniczą także w posiedzeniach Kurii Rzymskiej. Na ile jej praca znajduje zrozumienie w kręgach kierowniczych Kościoła?

- W dokumencie „Dolentium hominum”, ustanawiającym Papieską Radę, wśród jej celów jest również i ten mówiący o współpracy z innymi dykasteriami Kurii Rzymskiej. Papieska Rada do Spraw Duszpasterstwa Służby Zdrowia ma więc „koordynować działalność prowadzoną przez różne dykasterie Kurii Rzymskiej w relacji do świata medycznego i w związku z jego problemami”.

Nasza Rada współpracuje najczęściej: z Sekretariatem Stanu – w koordynacji całej działalności, z Kongregacją Nauki Wiary – w pracy nad dokumentami o charakterze doktrynalnym i moralnym, z Kongregacją do Spraw Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego – w zakresie posługi osób konsekrowanych, które pracują w różnych strukturach sanitarnych, i z Kongregacją do Spraw Ewangelizacji Narodów – gdy chodzi o kontakty z misjonarzami i o ich troskę o duszpasterstwo służby zdrowia i ludzi chorych.

Ksiądz Arcybiskup rozmawia także z biskupami całego świata przybywającymi do Rzymu z wizytą „ad limina Apostolorum”. Czy te spotkania uzmysławiają nowe wyzwania stojące przed Kościołem i przyczyniają się do kształtowania programu działania Rady?

- Jest to istotny element działalności naszej Rady. Ostatnio spotykałem się z biskupami Brazylii oraz Anglii i Walii. W każdym Kościele lokalnym są nieco inne problemy. Łączy nas jednak wspólna troska o człowieka i o jego wizję – jego niezbywalną godność i prawo do opieki zdrowotnej.

Papieska Rada do Spraw Duszpasterstwa Służby Zdrowia śledzi też nowe tendencje polityki zdrowotnej. Które z nich wymagają szczególnej wrażliwości katolickich pracowników służby zdrowia?

- To zadanie polecił nam Jan Paweł II w cytowanym już dokumencie „Dolentium hominum” – „z uwagą śledzić i studiować programowe wskazania i konkretne inicjatywy polityki sanitarnej zarówno na poziomie międzynarodowym, jak i narodowym, w celu uzyskania właściwej ich oceny oraz możliwości wyciągnięcia wniosków duszpasterskich”. Temu też służy przede wszystkim coroczne spotkanie w Genewie organizowane przez Światową Organizację Zdrowia. Na tym spotkaniu przewodniczący Papieskiej Rady przewodzi w imieniu Ojca Świętego delegacji Stolicy Apostolskiej, zabierając czynny głos i przedstawiając oficjalną opinię na temat poruszany podczas zebrania. Żywo noszę w pamięci moje pierwsze uczestnictwo w obradach WHO w maju 2009 r., ponieważ byłem wówczas świeżo po nominacji na przewodniczącego Papieskiej Rady. Było to 62. Zgromadzenie Światowej Organizacji Zdrowia.

Podkreśliłem wówczas zagrożenie wpływu światowego kryzysu na ludzkie zdrowie. Obecny kryzys stwarza bowiem widmo zatrzymania czy przynajmniej redukcji programów opieki zdrowotnej, przede wszystkim w krajach rozwijających się. Znaczy to, iż sytuacja kryzysu może narazić na dramatyczne wprost niebezpieczeństwo systemy zdrowotne w tychże państwach, tym bardziej, że już znajdują się one w sytuacji pewnej zapaści ze względu na wpływ chorób epidemicznych i wirusowych. Papież Benedykt XVI podkreślał w przesłaniu skierowanym do Grupy G-20 z 30 marca ub. roku, że wyjście z aktualnego kryzysu globalnego może się dokonać wyłącznie wtedy, gdy unika się rozwiązań nacechowanych egoizmem narodowym i protekcjonizmem. Zachęcał też do odważnego i szlachetnego zwiększenia wysiłków w dziele współpracy międzynarodowej, która będzie zdolna do promowania prawdziwego rozwoju.

Ciągle jeszcze jest obecny i widoczny w świecie brak sprawiedliwości w dostępie do ochrony zdrowia. Podkreślić należy, że to często dzieci są pierwszymi ofiarami panującego systemu. Z okazji 23. Międzynarodowej Konferencji Papieskiej Rady do Spraw Duszpasterstwa Służby Zdrowia Ojciec Święty Benedykt XVI wołał o zdecydowane przeciwdziałanie chorobom, a gdy już one występują, o leczenie małych pacjentów przy użyciu najnowszych osiągnięć wiedzy medycznej. Papież zachęcał też do pobudzania i popierania jak najlepszych warunków higieniczno-sanitarnych, przede wszystkim w krajach rozwijających się. Ludzkie zdrowie stanowi bowiem zakres prawa i obowiązków ze strony prywatnych osób, jak też instytucji, które nie ulegają obojętności, czy apatii, a które rozumieją, że „potrzebna jest jednak mocna solidarność globalna pomiędzy krajami bogatymi i krajami ubogimi, jak też wewnątrz poszczególnych krajów, również bogatych” – jak podkreślał Benedykt XVI w Orędziu na ubiegłoroczny Światowy Dzień Pokoju (n. 8).

Chcę podkreślić, że głos Stolicy Apostolskiej jest odbierany z należytym szacunkiem i uwagą. Stolica Apostolska zawsze zajmuje stanowisko w duchu ewangelicznej prawdy. Z aktualnej problematyki, która nie może umknąć naszej uwadze, trzeba podkreślić kwestię prawa dostępu wszystkich ludzi, a zwłaszcza najbiedniejszych, do opieki zdrowotnej, co uwidoczniło się szczególnie w okresie kryzysu międzynarodowego.

Papieska Rada z uwagą śledzi ponadto debatę dotyczącą zapłodnienia in vitro i testamentu biologicznego. Wszyscy wierni – zwłaszcza ci, którzy stoją na straży obrony życia ludzkiego, a więc pracownicy służby zdrowia – winni być w tych i w tym podobnych zagadnieniach czynnymi świadkami kultury życia.