Rekomendacje zespołu bioetycznego (fragment dokumentu)

12. Liczba zarodków tworzonych jednorazowo w procedurze zapłodnienia in vitro winna być ograniczona do niezbędnego minimum, wynikającego z wiedzy medycznej i planowanej (deklarowanej) liczby ciąż, jednak nie więcej niż 5. 13. Niedopuszczalne jest tworzenie zarodków nadliczbowych, przeznaczonych do zniszczenia. 14. Niedopuszczalne jest zamrożenie zarodka bez uzasadnienia związanego z procedurą późniejszej implantacji, a także niszczenie zamrożonych zarodków. 15. Konieczne jest wprowadzenie systemu trwałego przechowywania zarodków – do czasu wprowadzenia empirycznie sprawdzalnego systemu braku szans przeżycia. Obowiązek przechowywania zarodków nieimplantowanych (zamrożonych) spoczywałby na ośrodku prowadzącym procedury wspomaganego rodzicielstwa. Warunkiem uzyskania koncesji na prowadzenie tych procedur byłoby wyrażenie zgody (obowiązek) ewentualnego przejęcia zarodków i dokumentacji przechowywanych w innym ośrodku, który na skutek likwidacji lub utraty koncesji nie mógłby dalej funkcjonować. Należałoby wprowadzić obowiązek ubezpieczenia działalności ośrodka pozwalającej na finansowanie przechowywania zarodków w przypadku trudności o charakterze majątkowym. Do rozważenia jest możliwość obciążenia rodziców w sposób nieuzasadniony odmawiających implantacji kosztami przechowywania zarodków. 16. W przypadku definitywnej odmowy matki biologicznej na implantację lub upływu określonego terminu do wyrażenia takiej zgody możliwe byłoby przekazanie zarodka innej parze (adopcyjnej). W szczególności w ciągu trzech lat od zapłodnienia (w przypadku braku implantacji) sąd mógłby wszcząć procedurę przekazania zarodka mimo braku formalnej odmowy. Zgodę na implantację zarodka innej parze mógłby wyrazić sąd (podobnie jak w przypadku adopcji). 17.Po wszczęciu procedury sądowej sąd orzekałby o przekazaniu praw rodzicielskich na rzecz rodziców adopcyjnych. Kwestie filiacyjne oraz kwestie dotyczące decyzji w sprawach zarodka (embrionu) będą uregulowane w formie przepisów szczególnych w kodeksie rodzinnym. 18. Diagnostyka preimplantacyjna zarodków nie może być prowadzona jedynie w celu niszczenia zarodków uznanych za niepełnowartościowe i powinna uzyskać podobny status prawny jak badania prenatalne. 19. Uregulowanie kwestii macierzyństwa zastępczego powinno nastąpić po przyjęciu przez Radę Europy zaleceń w tym zakresie, do tego czasu dopuszczalne jest tylko dla ratowania życia dziecka, z zastosowaniem trybu przewidzianym dla szczególnych sytuacji zgodnie z art. 11. 20. Regulacje karne i administracyjne: - wprowadzenie odpowiedzialności karnej za niszczenie embrionów (konsekwencja nakazu przechowywania embrionów) - sankcja za naruszenie zakazu tworzenia embrionów dodatkowych - sankcja za przeprowadzanie niedozwolonej diagnostyki preimplantacyjnej - sankcja za nieprawidłowe prowadzenie rejestru i dokumentacji medycznej - sankcja za nieprawidłowości w zakresie procedury - sankcja za sprzedaż lub przekazywanie na inne cele tkanek (gamet) i zarodków - sankcja za działanie bez licencji - wprowadzenie odpowiedzialności podmiotu zbiorowego oraz sankcji o charakterze administracyjnym (pozbawienie licencji, likwidacja podmiotu) Prof. dr hab. Krzysztof Marczewski